CÁC BẠN TẢI SÁCH GỐC BRS NỔI TIẾNG CÙNG CÁC PHẦN DỊCH CỦA MÌNH TẠI ĐÂY NHA: https://tailieuykhoamienphi.com/dinh-duong-va-chuyen-hoa-nang-luong-cac-nguyen-li-co-ban/
E. Trạng thái nhịn ăn (Hình 1.2)
– Khi mức glucose máu giảm sau bữa ăn, mức insulin giảm và mức glucagon tăng lên, kích thích sự giải phóng của các nguồn năng lượng tích trữ vào trong máu.
– Gan cung cấp glucose và các thể ketone vào trong máu. Gan duy trì mức glucose máu nhờ đường phân và tạo tân tạo đường và tổng hợp các thể ketones từ các acid béo cung cấp bởi mô mỡ. Hạ đường huyết đề cập đến tình trạng mức glucose máu thấp (mức glucose máu bình thường từ 80 đến 100 mg/dL); tăng đường huyết đề cập đến tình trạng tăng mức glucose máu so với bình thường.
– Mô mỡ giải phóng các acid béo và glycerol từ triacylglycerols tích trữ của nó. Các acid béo được oxi hóa thành CO2 và H2O bởi các mô. Ở gan, chúng được chuyển thành các thể ketone. Glycerol được dùng để tân tạo đường. Tăng lipid máu đề cập đến tình trạng tăng mức lipid của máu (bình thường là nhỏ hơn hoặc bằng 150 mg/dL đối với triglycerides).
– Cơ giải phóng ra amino acid. Thành phần carbon được gan dùng để tân tạo đường và thành phần nitrogen được chuyển thành urea.
A. Gan trong suốt quá trình nhịn ăn
Gan sản xuất ra glucose và các thể ketones, những thành phần mà được giải phóng vào máu và đóng vai trò như những nguồn năng lượng cho các mô khác.
1. Sản xuất glucose bởi gan: Gan có chức phận chủ yếu đối với duy trì mức glucose máu. Glucose cần thiết đặc biệt bởi những mô như não và hồng cầu. Não oxy hóa glucose thành CO2 và H2O, ngược lại các tế bào hồng cầu oxy hóa glucose thành pyruvate và lactate.
a. Phân giải glycogen: Khoảng 2 đến 3 giờ sau bữa ăn, gan bắt đầu thoái hóa glycogen của nó tích trữ bởi quá trình tạo glycogen và glucose được giải phóng vào trong máu. Glucose sau đó được hấp thu bởi các mô và bị oxy hóa.
b. Tân tạo đường
(1) Sau khoảng 4 đến 6 giờ nhịn ăn, gan bắt đầu quá trình tân tạo đường. Trong vòng 30 giờ, glycogen của gan tích trữ sẽ cạn kiệt, làm cho quá trình tân tạo đường là quá trình chính chịu trách nhiệm trong duy trì mức glucose máu.
(2) Các nguồn carbon cho tân tạo đường như sau:
(a) Lactate sản xuất bởi mô như hồng cầu hoặc cơ gắng sức
(b) Glycerol từ thoái hóa triacylglycerols trong mô mỡ
(c) Amino acids, đặc biệt là alanine từ protein cơ
(d) Propionate từ việc oxi hóa các acid béo chuỗi lẻ (có nguồn gốc ít).
LIÊN QUAN LÂM SÀNG
Cho ăn đường tĩnh mạch. Các dịch chứa 5g/dL glucose thường được truyền vào trong các tĩnh mạch của bệnh nhân nằm viện. Những dịch này nên được dùng trong những thời kì ngắn, bởi vì chúng thiếu các acids béo và amino acids thiết yếu và bởi vì một thể tích đủ lớn không thể được truyền mỗi ngày để cung cấp đủ số lượng calories. Các dịch truyền đầy đủ dinh dưỡng hơn thì có sẵn để dùng ngoài đường uống lâu dài.
2. Sản xuất thể ketone bởi gan
a. Khi mức glucagon tăng lên, mô mỡ thoái hóa nguồn triacylglycrol dự trữ của nó thành các acids béo và glycerol, sau đó giải phóng vào máu.
b. Qua quá trình beta-oxi hóa, thì gan chuyển các acid béo thành acetyl CoA.
c. Acetyl CoA được dùng bởi gan để tổng hợp các thể ketones, acetoacetate và beta-hydroxybutyrate. Gan không thể oxi hóa các thể ketone và vì thế giải phóng chúng vào trong máu.
B. Mô mỡ trong suốt quá trình nhịn ăn
1. Khi mức glucagon tăng lên, triacylglycerol tích trữ ở mô mỡ được huy động. Triacylglycerols bị thoái hóa thành 3 acid béo và glycerol, sau đó đi vào tuần hoàn. Gan chuyển acid béo thành các thể ketones và glycerol thành glucose.
2. Các mô như cơ oxi hóa các acid béo thành CO2 và H2O.
C. Cơ trong suốt quá trình nhịn ăn
1. Thoái hóa protein cơ
a. Trong suốt quá trình nhịn ăn, protein cơ bị thoái hóa, tạo thành các amino acids, bị chuyển hóa một phần bởi cơ và giải phóng vào máu, chủ yếu là alanine và glutamine.
b. Các mô như ruột và thận chuyển hóa glutamine
c. Các sản phẩm (chủ yếu alanine và glutamine) đi đến gan, nơi mà các thành phần carbon được chuyển thành glucose hoặc thể ketone và thành phần nitrogen chuyển thành urea.
2. Sự oxi hóa các acid béo và các thể ketone
a. Trong suốt quá trình nhịn ăn, cơ oxi hóa các acid béo giải phóng từ mô mỡ và thể ketone tạo ra bởi gan.
b. Trong suốt quá trình gắng sức, cơ có thể cũng sử dụng nguồn glycogen của chính nó cũng như glucose, acid béo và thể ketone từ máu.